ADR sertifikasyon işlemleri dört aşamada ülkemizde uygulanmaktadır,Araç ve treyler muayenesi (T9), ara muayene, üç yılda bir muayene edilmekte, periyodik muayene, altı yılda bir muayene edimekte, istisnai muayene ise tank üzerinde veyahut sistem üzerinde kaynaklı çalışma nozul oryantasyon planını değiştirecek bir çalışma tank şase bağlantısını değiştirecek bir çalışma gibi tankın ve LPG aktarma sistemi üzerinde yapılması gereken işlenler aracın muayenesine bırakılmaksızın istisnai muayeneye girmesi demektir.
T9 Belgesi (Tehlikeli Madde Taşıyan Taşıtlar için ADR Araç Uygunluk Belgesi) ne demektir? Muayene ve Belgelendirme süreci nasıl işlemektedir?
T9 Belgesi (ADR Araç Uygunluk Belgesi) aracın veya ekipmanın Tehlikeli Madde Taşımaya uygunluğunun doğrulandığı ve yetkili makamlarca düzenlenen belgedir. Tehlikeli madde taşıyan bir aracın, tankı ile birlikte “ADR Bölüm 9” şartlarını sağladığını gösteren belgeye T9 Belgesi denir. ADR mevzuatı gereğince, T9 Belgesi ancak aracın trafiğe tescil olduğu ülkedeki yetkilendirilmiş kurum (2014 Ocak itibariyle Türkiye’de TSE Yetkili Kurumdur) tarafından verilebilir.
“ADR Bölüm 9” da aracın yürüyen aksamının fren, elektrik, tank, şasi ve mekanik bağlantı noktalarının mevzuata uygunluğu sorgulanır.
T9 Belgesi işletmeci adına düzenlenir. Belgenin geçerlilik süresi 1 yıl olup, her yıl yapılacak kontrollerden sonra belge TSE tarafından vizelenir, yenilenir veya iptal edilir. TSE’nin yetkilendirdiği Muayene Kuruluşlarında, Tehlikeli Madde taşıyan tankerlerin (LPG, JET A1, Akaryakıt, Kimya, vb.) tanklarının her 3 yılda bir Ara Muayene ve her 6 yılda bir Periyodik Muayeneye tabi tutulmak suretiyle (Araçta tadilat yapıldığında İstisnai Muayene hizmeti uygulanır) ilgili muayenenin onaylanması sonucunda, TSE tarafından T9 Belgesi onaylanarak verilir. T9 İncelemesi, Ara Muayene ve Periyodik Muayene için gereken belge ve evraklar;
Tank Kaydı* / Tankın π Belgesi / ADR Sertifikası
Tank Temizleme Sertifikası (Gas Free)
Çekicinin ADR Sertifikası
Ruhsat (Tescil ve Trafik Belgesi)
Şirket İmza Sirküleri
Şasi İmalatçı Uygunluk Beyanı (Ece R105)
*Tank Kaydı İçeriği:
Tasarım onay sertifikasının bir kopyası
Muayenesi yapılan tankın teknik resimleri
İlk muayene sertifikası / Tankın İlk Muayene Belgeleri / Bir önceki muayene sertifikası. (Periyodik/Ara Muayene ilk kez yapılacaksa İlk Muayene Sertifikası ve belgeleri gerekmektedir. Daha önce Periyodik/Ara Muayene yapıldıysa, ilgili muayeneye ait sertifika ve belgeler gerekmektedir.) Tank plakası kopyası
Muayenesi yapılan tankta kullanılan ve onarılırken kullanılabilecek muadil teçhizatlarının listesi ve sertifikaları Muayenesi yapılan tankta kullanılan malzeme listesi ve sertifikaları Tankta yapılan muayene ve testlerin raporları
Tankta yapılan tamir ve bakımların kaydı (Eğer tadilat sonrasıysa; Onaylı tadilat kuruluşundan alınmış tadilat raporu) T9 Belgesi’nin verilmesi için belge ve evrakların yanı sıra, tank ve araçların Ara Muayene ve Periyodik Muayenelerinin zamanında yapılmış olması gerekmektedir. Ara Muayene tarihini geçirmiş olan tanklar için Periyodik Muayene yapılmalıdır. Muayene tarihini geçirmiş veya Ocak/2014 tarihinden itibaren yetkilendirilmiş kuruluşlar tarafından muayenesi yapılmamış ise, T9 Belgesi başvurusu öncesinde yetkilendirilmiş Araç Kontrol Merkezleri (Örneğin; MCB Sanayi Ürünleri A.Ş) tarafından muayeneler tamamlanmalıdır.
T9 Belgeli (Tehlikeli Maddeleri Taşıyan Taşıtlar için Onay Belgeli) araçların özelliği nedir?
Tehlikeli madde taşımak için üretilmiş ve yetkili makam tarafından onaylanmış araçtır.
T9 Belgeli Araç, taşıyacağı tehlikeli maddelere göre özel tasarım, malzeme ve donanımlara sahiptir. Tank üst yapı veya tank üst yapıyı taşıyan şasi / kamyon ve ADR’li tanker semi-treyler ile eşleştirilecek çekici, ADR yönetmeliğine göre Tip Onayı almak zorundadır.
ECE R105 Regülasyonu ve 98/91/AT yönetmeliği nedir? Neden ihtiyaç duyulur?
Tehlikeli Madde Taşınması için tasarımlanmış araçların fren, elektrik, mekanik bağlantı ve kullanılan malzemelerin uygunluğunun sorgulandığı ve onay şartlarının tarif edildiği ilgili mevzuat ECE R105 Regülasyonu veya 98/91/AT Yönetmeliği’dir.
Tehlikeli Madde Taşımak için tasarımlanmış araçlarda, ECE R 105 Regülasyonuna veya 98/91/AT Yönetmeliğine göre araç ve şasinin Tip Onayı almış olması gerekir. 4 bardan daha az test basıncına sahip tank taşıyan araçlarda, araç ve şasi için ECE R 111 Regülasyonuna göre Tip Onayı olması gerekir.